Ova kampanja se obeležava u mnogim zemljama sveta kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost ove bolesti, podizanje svesti o značaju prevencije i ranog otkrivanja raka dojke.
Rak dojke je najčešći maligia tumor kod žena kako u svetu tako i u našoj zemlji.
Prema dostupnim podacima u svetu svake godine od raka dojke oboli oko 1.670.000 hiljada žena, a oko 522.000 žena umre.
U Srbiji se svake godine registruje oko 4.150 novootkrivenih slučajeva karcinoma dojke, dok je 1.647 žena izgubilo bitku sa ovom bolešću.
Prema podacima Zavoda za javno zdravlje Pančevo, u Južnobanatskom okrugu, svake godine oko 170 žena oboli i 73 žene umru od ove bolesti.
Od ukupnog broja novoobolelih žena u svetu od 20 do 30% žena je mlađe od 50 godina, a oko 33% žena su starosti od 50 do 64 godine. Rizik za rak dojke raste sa godinama starosti.
Najčešće pominjani rizikofaktori za nastanak ove bolesti su: nasledna predispozicija, rana prva menstruacija, kasna menopauza, nerađanje dece ili rađanje dece u kasnijoj životnoj dobi, nedojenje dece, hormonska terapija, nepravilna ishrana, nedovoljna fizička aktivnost, gojaznost, konzumiranje alkohola, duvana itd.
Kao rani simptomi i znaci mogu se javiti: čvorići ili zadebljanje, uvlačenje bradavica, naboranost kože, pojava sekreta, promena veličine i oblika dojke, promena boje kože, svrab, crvenilo otok, toplina, bol koji ne prolazi itd.
Ohrabruje činjenica da ukoliko se karcinom dojke otkrije na vreme u više od 90% slučajeva lečenje ima dobru prognozu. S tim u vezi rano otkrivanje raka dojke u okviru nacionalnih programa skrininga ima izuzetnu važnost. Organizovani skrining raka dojke podrazumeva pozivanje i pregled mamografijom žena ciljne populacije od 50 do 69 godina jednom na svake dve godine. Organizovani skrining raka dojke se kontinuirano sprovodi u ukupno 35 opština na teritoriji Republike Srbije, u kojima se mamografsko snimanje obavlja u zdravstvenim ustanovama, a dodatno u 21 opštini, u kojima se snimanje vrši mobilnim mamografom.
Trenutno je u toku sprovođenje drugog ciklusa organizovanog skrininga karcinoma dojke na teritoriji Republike Srbije. Od početka sprovođenja programa organizovanog skrininga raka, pozvano je na pregled oko 355.000 žena životne dobi od 50 do 69 godina, a odaziv na mamografiju je bio oko 15% u odnosu na celokupnu ciljnu populaciju, na teritorijama opština gde se ovakav program sprovodi.
Na teritoriji Južnobanatskog okruga organizovani skrining raka dojke se sprovodi u Pančevu od 2014. godine. Tokom organizovanog skrining programa u Pančevu od 2014-2016.god urađeno je 3831 mamografija (15% od planiranog broja) i otkriveno je 17 karcinom kod žena koje nisu imale nikakve tegobe.
Na teritoriji opština gde se program ne sprovodi u obliku organizovanog skrininga raka dojke, odnosno gde se žene ne pozivaju lično, sprovode se preventivni pregledi dojki žena kod ginekologa i lekara opšte medicine – oportuni skrining (kada lekar pregleda ženu i ako je životne dobi od 50 do 69 godina života upućuje je na mamografiju) koji takođe ima veoma veliki značaj u otkrivanju raka dojke.
Žene koje u svojoj porodičnoj anamnezi imaju bliske rođake sa operisanim rakom dojke (majka, sestra) na ove preglede je potrebno da se javljaju bez ikakvih poziva, radi praćenja i kontrole.
Kada se rak dojke otkrije na vreme, devet od deset žena se može izlečiti.
S tim u vezi veoma je važno da podsetimo:
1. Da svaka žena treba da radi samopregled dojke jednom mesečno (obratiti pažnju na izgled, oblik i veličinu dojki, promene na njima, boju kože, izgled bradavica, pojavu iscedaka ili sličnih promena)
2. Da se preventivni klinički pregled i/ili ultrazvuk dojke kod izabranog ginekologa obavi jednom godišnje
3. Da osobe uzrasta 50-69 godina obavezno urade skrining mamografiju jednom u dve godine
4. Ukoliko ste u porodici imali bliske rođake sa dijagnozom raka dojke, važno je na vreme da se konsultujete sa izabranim doktorom u vezi kontrola i praćenja.
Rak dojke je izlečiv ukoliko se otkrije na vreme!